Polisy inwestycyjne a lokaty bankowe - jak oszczędzać pieniądze?

Polisy inwestycyjne oferowane przez banki i towarzystwa ubezpieczeniowe często mają na celu ominięcie tak zwanego podatku Belki, czyli podatku od zysków kapitałowych.

Konstrukcja polisy posiada formę ubezpieczenia np. na życie lub dożycie, a jako ubezpieczenie nie jest obciążona podatkiem. Aczkolwiek nie zawsze tak jest. Wiele zależy od samej polisy. Niektóre polisy są podzielone na część ubezpieczeniową oraz część inwestycyjną. W takim wypadku zapłacimy podatek od zysków z części inwestycyjnej, który zostanie nam potrącony przy okazji wypłaty środków przez towarzystwo ubezpieczeniowe, podobnie jak to ma miejsce w przypadku lokat bankowych. Polisy tego typu mogą mieć formę polisy emerytalnej na tak zwane dożycie. Środki lokowane na ubezpieczenie emerytalne w formie składki ubezpieczeniowej nie są objęte podatkiem Belki, przy czym również w tym przypadku jeżeli polisa posiada jakieś dodatkowe składniki inwestycyjne np. fundusze inwestycyjne, to zyski z nich mogą być opodatkowane przy wypłacie środków. Polisy stricte inwestycyjne mogą być również w całości objęte podatkiem od zysków kapitałowych, najczęściej jest tak w przypadku polis oferowanych przez banki i inwestujących w fundusze inwestycyjne.

Polisy inwestycyjne zakładane są zwykle na kilka lat - trzy, pięć, a nawet dziesięć, dwadzieścia i więcej. Mogą być opłacane jednorazowo w określone kwoty pieniężnej lub systematycznie w formie składki ubezpieczeniowej. Cechy polisy mają swoje wady i zalety. Dla niektórych długoterminowy charakter inwestycji jest plusem, bowiem mobilizuje ich do oszczędzania (zerwanie - niedotrzymanie warunków polisy zwykle jest bardzo niekorzystne dla klienta). Z kolei dla innych zamrożenie środków na tak długi okres jest bardzo dużym minusem tego typu produktów finansowych. Szczególnie w dzisiejszych czasach, gdy rynek finansowy jest bardzo zmienny i dynamiczny. Bardzo ważnym aspektem jest też gwarancja kapitału - dobra polisa nie tylko powinna nam gwarantować, że w razie perturbacji na rynkach finansowych otrzymamy cały kapitał z powrotem, ale również w przypadku tych długookresowych powinna nam gwarantować jakieś minimum zysku. W przypadku krótkookresowych polis jest to niestety raczej rzadkość. Wychodząc na 0 po zakończeniu pięcioletniej polisy nie tylko tracimy na inflacji, ale tracimy również potencjalny zysk, którego nie uzyskamy z alternatywnej inwestycji np. w postaci chociażby odsetek z lokaty. W przypadku dużych kwot, może być to całkiem spora sumka.

Czy polisy inwestycyjne są lepsze od lokat bankowych

W praktyce różnie to bywa. Wiele zależy od naszego podejścia do oszczędzania. Jeśli nie potrafimy się zmobilizować do oszczędzania taka polisa może być dla nas dobrym rozwiązaniem, bowiem w pewnym stopniu wymusi na nas oszczędzanie. Z kolei zamrozi nam pieniądze na wiele lat, które można by zainwestować w inny sposób.

Jeśli chodzi o oprocentowanie to uśredniając zwykle wychodzi to raczej podobnie. Bywają okresy, że polisa wygeneruje nam większy zysk niż lokata i bywają okresy, że lokata wygeneruje większy zysk niż polisa. Zależy to przede wszystkim od sytuacji na giełdach (w przypadku polis - bowiem te inwestują zwykle pośrednio lub bezpośrednio w instrumenty finansowe związane z giełdą), a w przypadku lokat od poziomu stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej. Te z kolei uzależnione są od inflacji i tempa wzrostu gospodarczego - w przypadku wzrostu inflacji, by ją ograniczyć RPP podnosi stopy procentowe, by skłonić społeczeństwo do oszczędzania - kredyty drożeją i rośnie oprocentowanie lokat. Z kolei w przypadku, gdy spada tempo wzrostu gospodarczego, a inflacja jest w miarę niska, wtedy stopy procentowe są podnoszone - spada oprocentowanie lokat i tanieją kredyty, by zachęcić ludzi do inwestowania, zamiast oszczędzania.

W przypadku, gdyby Polska weszła do strefy Euro, polisy mogą stać się lepszą formą oszczędzania pieniędzy niż lokaty, bowiem w strefie Euro inflacja jest raczej niska i stabilna, a zatem oprocentowanie lokat i innych depozytów jest również bardzo niskie.

fot. Pixabay CC0

Wady polis inwestycyjnych w stosunku do lokat bankowych

1. Zamrażają kapitał na wiele lat.
2. Uzależnione są od rynków kapitałowych.
3. Zerwanie / niedotrzymanie warunków polisy jest bardzo niekorzystne dla klienta - w przypadku lokat tracimy tylko odsetki, czasem nawet nie wszystkie, tylko część. Np. w przypadku niektórych lokat w SK Banku tracimy tylko część odsetek po zerwaniu lokaty (nie mniej jednak jest to zdecydowana większość). W przypadku lokat z systematyczną kapitalizacją odsetek, a nie na koniec okresu trwania lokaty, tracimy tylko odsetki, które się nie skapitalizowały - przy czym niewiele jest na rynku takich lokat.
4. Prawie zawsze są obciążone wysokimi prowizjami, które pomniejszają nam kapitał.
5. Polisy to znacznie bardziej skomplikowany i mniej przejrzysty produkt finansowy.
6. Przed podjęciem decyzji odnośnie zakupu polisy lub zobowiązania się do wieloletniego oszczędzania w ten sposób koniecznie przeczytaj bardzo dokładnie warunki umowy!

Zalety polis inwestycyjnych w stosunku do lokat bankowych

1. Zmuszają do systematycznego oszczędzania.
2. Dają dodatkowo ubezpieczenie na życie.
3. Pozwalają ominąć podatek Belki (nie we wszystkich przypadkach).
4. Nie są zależne od stóp procentowych.
5. W przypadku wprowadzenia Euro w Polsce prawdopodobnie będą przynosić nieco lepsze zyski w stosunku do lokat, których oprocentowanie będzie bardzo niskie.

Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji koniecznie:
Sprawdź co Cię czeka w przypadku, gdy nie dotrzymasz warunków tej umowy - w życiu różnie bywa, nierzadko pojawiają się sytuacje, gdy jest na potrzebny kapitał. Może też się zdarzyć utrata pracy, problemy finansowe i inne czynnik, które uniemożliwią nam opłacanie składki (dot. polis z systematyczną składką). Niektóre polisy mają tak zwane kredytowanie składki - polega to na tym, że w przypadku gdy klient nie jest w stanie opłacać składki to jest ona pobierana z sumy kapitału jego polisy, bez konsekwencji związanych z zerwaniem polisy. Dotyczy to zwykle długookresowych polis i zwykle przywilej ten otrzymujemy po kilku latach opłacania polisy. Dokładnie sprawdź opłaty i prowizje, którymi obciążona jest polisa. Wiele z nich jest mocno ukryta i nikt nam o nich nie powie, jeśli sami o to nie zapytamy!. Warto też sobie wziąć nawias na przewidywany zysk z polisy prezentowany przez doradcę finansowego na bazie zawiły wykresów historycznych.